René Schupp

2.7 GENEALOGIE

Onze voorouders hebben reeds geschiedenis geschreven; mede door bijdrage van anderen is hun persoonlijke geschiedenis en hun plaats in het grote geheel ontstaan. Wie zouden we zijn zonder die ander? Zonder volk geen vorst, zonder soldaten geen generaals. Elk mens in welke hoedanigheid dan ook, is Uniek!

ZOEKTOCHT

Zoeken naar de namen en levensdata van ouders, grootouders, overgrootouders, enzovoort. Feiten vinden die al lang vergeten waren en die de mensen van vroeger weer in beeld brengen met hun naam en eigen levensgeschiedenis. Is het waar dat de appel niet ver van de boom valt? Iedere generatie verder terug brengt een ander stukje geschiedenis dichterbij. Voorouders uit de tijd van de Eerste Wereldoorlog, uit de tijd waarin de eerste trein ging rijden, uit de tijd van Napoleon en soms nog van honderden jaren daarvoor. Deze familiegeschiedenis is ontleend aan mondelinge overlevering en diverse historische bronnen.

NAAMKUNDE

In Nederland hebben we allemaal een achternaam. Vaak wordt gedacht dat de invoering van de achternaam in de tijd van Napoleon gebeurde. Maar ook daarvoor bestonden al achternamen. Een reis door de geschiedenis van de achternaam.

BURGERLIJKE STAND

Officieel werd de burgerlijke stand in Nederland op 18 november 1811 ingevoerd tijdens de kortstondige regering van koning Lodewijk Napoleon Bonaparte. In België gebeurde dit al in 1795. Dikwijls wordt aangenomen dat de achternamen ingevoerd zijn door Napoleon Bonaparte en dus aan hem te danken zijn, maar dat is een misvatting.

NAPOLEON

In feite hadden veel mensen al lang voor het Napoleon tijdperk al achternamen, die echter niet officieel geregistreerd waren. Al in de vijfde eeuw na Christus hadden de Germaanse volken, zoals de Franken, Friezen en Saksen een éénnaamsysteem, waarbij één naam volstond en waarbij bijna iedereen een verschillende naam kreeg. In de Middeleeuwen werd het éénnaamsysteem vervangen door het tweenamensysteem, bestaande uit de voor en toenaam.

PATRONIEMEN

De meeste inwoners van Nederland hadden voor de inlijving van Nederland door Frankrijk dus  al een familienaam die echter niet officieel geregistreerd was, maar ontstaan was uit het patroniemensysteem. Een patroniem of vadersnaam geeft aan hoe de vader van de naamdrager heet en is dus afgeleid van de naam van de vader. Bekende voorbeelden hiervan zijn: Willemsen (Willemszoon), Janssen (Janszoon), Pietersen (Pieterszoon). Omstreeks 1800 was het patroniemensysteem nog volop in gebruik, om uiteindelijk te worden opgeheven tijdens de invoering van de burgerlijke stand. In Oost-Nederland werd dikwijls de naam van de boerderij ‘toponiem’ waar men woonde aangenomen en verder werden ook eigenaardigheden zoals een bepaalde kenmerk of een beroep aangeduid als achternaam. Zo zijn er nog steeds bekende achternamen zoals: de Lange, De Groot, Bakker, Visser en Smid.

ARCHIEVEN

Informatie is direct afkomstig uit de registers van de burgerlijke stand, de belangrijkste bron voor elk genealogisch onderzoek. Vanaf 1811 zijn van de inwoners van Nederland de belangrijkste gebeurtenissen uit het leven vastgelegd, namelijk: geboorte, huwelijk en overlijden. Overlijdensakten uit de burgerlijke stand worden openbaar na 50 jaar, huwelijksakten na 75 jaar en geboorteakten na 100 jaar.

SNELKOPPELING

Onderstaande snelkoppeling verwijst naar MyHeritage. Een mooi systeem, dat mensen in staat stelt een privésite te maken voor de familie, een stamboom te bouwen en familiefoto's te delen.

Maak jouw eigen website met JouwWeb